Mam wrażenie, że ŁZS czyli Łojotokowe Zapalenie Skóry i jego problem został trochę przyćmiony przez inne schorzenie którym jest AZS czyli Atopowe Zapalenie Skóry, co uważam za niesprawiedliwe. ŁZS stanowi aż 10% wszystkich dermatoz skóry co znaczy, że jest to dość nagminne schorzenie i może występować w każdym wieku. Mamy tu kilka okresów w których szczególnie występuje. U niemowląt objawia się najczęściej jako ciemieniucha. ŁZS u nastolatków atakuje głównie skórę głowy, twarz, plecy oraz okolice uszu. ŁZS u osób dorosłych atakuje głównie skórę głowy. Objawy w każdym okresie są podobne tylko często leczenie inne, dostosowane do wieku i objawów skórnych.
Łojotokowe zapalenie skóry u dorosłych i młodzieży.
Najnowsze badania przedstawiają, że nie ma związku pomiędzy wydzielaniem łoju a nagłym pojawieniam się wykwitów w ŁZS. Chociaż to schorzenie rozwija się zwłaszcza w okolicach, gdzie gruczoły łojowe są najliczniejsze. Obecnie naukowcy zgodnie twierdzą, że ŁZS związane jest z zakażeniem drożdżakami Malassezia Furfur , co powinno kwalifikować je do grzybiczych chorób skóry a nie chorób łojotokowych ,na co mogłaby wskazywać sama nazwa. Drożdżaki Malassezia Furfur mogą też zasiedlać ujścia gruczołów łojowych osób chorych na trądzik pospolity, przez co mogą go nasilać. Warto to sprawdzić wykonując wymaz skórny (w laboratorium) przed wizytą u dermatologa. Takie badanie ułatwi dobranie odpowiednich preparatów oraz metody leczenia.
Do czynników zaostrzających Łojotokowe zapalenie skóry należy:
- Restrykcyjna dieta lub zaburzenia w odżywianiu (zwłaszcza anoreksja i bulimia),
- Leki (psolareny, metyldopa, haloperdoi, sole Au, buspiron, chloropromazyna).
- Bardzo nasilone postacie ŁZS połączone z nadmiernymi ich nawrotami oraz trudnością w ich zaleczeniu występują często u osób z wirusem HIV. Warto w takim wypadku zrobić test z krwi na HIV aby go wykluczyć.
- Zmiany te mogą być też powiązane z łuszczycą. Co znaczy, że ŁZS może być dodatkowym objawem późniejszej choroby.
Łojotokowe zapalenie skóry u dorosłych jest dermatozą (rodzaj schorzenia skóry), która występuje najczęściej na owłosionej skórze głowy, w okolicach uszu oraz w obrębie brwi. Może wystąpić także w okolicach mostka czy łopatek lub między pośladkami. Do najczęstszych objawów zlokalizowanych na owłosionej skórze głowy należą przede wszystkim: nadmierne łuszczenie skóry głowy, żółtoszare łuski, stan zapalny, rumień oraz świąd. Wygląda to trochę jak łupież, ale złuszczające się płaty są o wiele większych rozmiarów i jest ich znacznie więcej. Drożdżaki odpowiedzialne za ŁZS nie wywołują łupieżu, ale mogą przyczyniać się do podtrzymywania i trudności w wyleczeniu łupieżu tłustego (grube, tłuste łuski). Przez co leczenie łupieżu tłustego i lekkiej formy ŁZS dotykającej wyłącznie skóry głowy jest podobne. Polega na zakupie aptecznych szamponów na łupież tłusty np. Selsen blue. Należy jednak pamiętać, że jest to szampon leczniczy a nie kosmetyczny do codziennego użytku.
Leczenie u dorosłych
To przede wszystkim konsultacja dermatologiczna bo zwlekanie z diagnozą może spowodować pogorszenie stanu skóry i zdrowia.
- ŁZS w lekkiej fazie dotykającej tylko owłosionej skóry głowy i z małą ilością łusek może być leczona aptecznymi szamponami przeciwłupieżowymi.
- Toniki keratolityczne czyli normalizujące złuszczanie naskórka w celu pozbycia się łusek ze skóry głowy z kwasem salicylowym 2%
- Szampony na bazie pirytionianu cynku lub disiarczku selenu np. Selsen blue do stosowania na skórę głowy i ciało.
- Preparaty przeciwgrzybiczne azolowe np. Ketoderm , Nizoral krem wydawane na receptę.
Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt lub ciemieniucha
Rozpoczyna się bardzo wcześnie bo już między 2 a 10 tygodniem życia i jest bardzo częste. Zmiany najczęściej po kilku tygodniach ustępują samoistnie.Ciemieniucha najczęściej znika między 8 a 12 m.ż . ŁZS u dzieci wygląda podobnie jak u dorosłych. Na główce dziecka występują biało-żóte, tłuste łuski, które przylegają do owłosionej skóry główki i ciężko jest się ich pozbyć. Skóra w tych miejscach może być zaczerwieniona i intensywnie się łuszczyć. Ich pojawienie się jest najczęściej spowodowane nadmiernym łojotokiem w wyniku oddziaływania androgenów (hormonów) mamy na dziecko lub zakażeniem skóry i przewodu pokarmowego dziecka grzybami drożdzopodobnymi (Candida albicans) podczas porodu.
Zmiany ŁZS nie występują tylko na główce dziecka, ale także mogą wystąpić na skórze gładkiej (zmiany rumieniowo-złuszczające) czyli na tułowiu, okolicy fałdów dziecka, pachwin, ud, podudzi i narządów rodnych. Jeśli zmiany te będą rozległe i będą towarzyszyć im nadżerki (trudno leczące się ranki) to może nie być to ŁZS tylko kandydoza skóry gładkiej lub AZS (atopowe zapalenie skóry). Należy wtedy niezwłocznie udać się do lekarza – najlepiej dermatologa . Jeżeli ŁZS jest dla dziecka bardzo dokuczliwe (duże łuski, intensywne złuszczanie obejmujące nie tylko główkę dziecka, ale również inne części ciała) to może oznaczać nadkażenie skóry bakteriami a wówczas natychmiast trzeba skontaktować się z pediatrą lub dermatologiem dziecięcym.
Generalnie jestem zwolenniczką podejścia, że jeśli coś we własnym dziecku Cię niepokoi należy iść skonsultować to z lekarzem. Najnowsze badania wskazują także, że “5 % niemowląt i dzieci z ŁZS w okolicy pachwin i narządów rodnych zachoruje na łuszczycę w przeciągu 10 lat”. Nie piszę tu tego aby Cię straszyć, ale abyś miała to na uwadze, że jeśli dziecko będzie miało duże, łuszczące się zmiany skórne a we wczesnym dzieciństwie miało ŁZS w okolicy skóry gładkiej, to może być to łuszczyca (ale nie musi) i należy iść skonsultować to z dermatologiem.
Leczenie i pielęgnacja ciemieniuszki
Przede wszystkim polega na higienie czyli codziennym delikatnym usuwaniu łuski tłustym preparatem. Teraz dostępnych jest wiele produktów na ciemieniuszki ja używałam na swoich dzieciach “Skarb Matki Olejuszka”. Ma dobry skład i przyjemną w stosowaniu konsystencję, ale każdy kosmetyk, który toleruje Twój maluch będzie odpowiedni do tych celów. Można też malucha kąpać razem z główką w emolientach, bo są to produkty bardzo silnie nawilżające, natłuszczające, zmiękczające i łagodzące skórę, a o taki efekt właśnie chodzi przy pielęgnacji ciemieniuszki. Po takiej kąpieli łuski będą łatwiej odchodzić od skóry i odklejać się od włosów.
Pozbywanie się łuski ze skóry głowy może być też dwustopniowe:
- Najpierw 15 min przed kąpielą natłuszczałam preparatem na ciemieniuszkę główkę synka, lekko wcierając preparat w tą cześć główki na której były łuski. Potem czekałam 2 minuty i wyczesywałam łuski.
- Potem kąpałam całego malucha razem z włosami w emoliencie i wyczesywałam ponownie łuski.
- Jeśli chciałam, aby dziecko miało ładne włoski, a nie wyglądało jakby miało tłustą głowę (np.przed jakimś wyjściem) po prostu ograniczałam się do kroku 1, a podczas kąpieli myłam synkowi główkę zwykłym szamponem dla dzieci ( używam szamponu Baby Dove) i nie wyczesywałam jej ponownie. Wtedy włosy były czyste a ciemieniuszka była mniej widoczna. Pozbyłam się ciemieniuszki po około 5 miesiącach takich zabiegów.
WAŻNE!
Pamiętaj zawsze aby przy tej czynności być delikatną i nie skrobać łusek na główce na sucho paznokciami. To tylko podrażnia skórę i może spowodować dodatkowy stan zapalny albo infekcję na skórze głowy bo pod paznokciami jest wiele bakterii. Najlepiej więc czesać skórę głowy odpowiednimi szczoteczkami dla maluszków. Ja ma w domu najprostszy zestaw czyli miękka szczoteczka + grzebyczek ( klik tu) nic więcej. Niektóre mamy nakładają też nasączony tłustym preparatem wacik na palec i delikatnie pocierają skórę głowy aby pozbyć się łusek. Tylko potem i tak trzeba się jakoś tych łusek pozbyć a najlepiej zrobić to jednak szczoteczką lub grzebykiem.
Pamiętaj jeśli ciemieniuszka jest bardzo uporczywa lub rozległa lub jeśli jest to ŁZS, które dotyka także skóry gładkiej dziecka nie czekaj i wybierz się do lekarza dermatologa, nie jest też wtedy zalecanie używanie emolientów. Lekarz najprawdopodobniej przepisze antyseptyczny roztwór (nadmanganiem potasu) lub słabą wodę Dalibour (siarczan cynku, siarczan miedzi, kamfora, nalewka szafranowa i woda) do przemywania skóry. W bardzo rozległych i męczących zmianach ŁZS lekarz może przepisać mocniej działające specyfiki i leki aby nie dopuścić do szerzenia się stanów zapalnych, licznych dermatoz lub niebezpiecznego nadkażenia drobnoustrojami.
Zawsze w postach korzystam ze sprawdzonej wiedzy i z doświadczenia, dzięki czemu wiem, że dziele się z Tobą rzetelną dawką informacji. Mam nadzieje, że ten post był dla Ciebie pomocny ! Jeśli znasz kogoś komu mógłby jeszcze pomóc poleć go lub udostępnij na facebooku. Zapraszam Cię także do śledzenia bloga na moim fb kosmetomama.
Źródła:
- Danuta Nowacka, “Dermatologia dla studentów kosmetologii”, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2007 r.
- Marie-Claude Martini “Kosmetologia i Farmakologia skóry”,Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007 r.
- Stefania Jabłońska, Tadeusz Chorzelski, “Choroby skóry dla studentów medycyny i lekarzy” Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002 r.
- Zygmunt Adamski, Andrzej Kaszuba, “Dermatologia dla kosmetologów”, Elsevier Urban & Partner Wrocław 2010 r.
