Gdy byłam w ciąży nie myślałam o niczym innym tylko o tym żeby dziecko urodziło się zdrowe – pewnie tak jak Ty. Po porodzie, kiedy już trzymałam tą małą kuleczkę, marzyłam o tym żeby karmić piersią. Wtedy nikt mi nie powiedział o dwóch rzeczach. O tym, że – po pierwsze- karmienie piersią nie jest takie proste i w pierwszych tygodniach po prostu boli, i po drugie, że oprócz kilogramów hodowanych pieczołowicie w czasie ciąży, będę pozbywała się też włosów i to nie z własnej woli i chęci.
Wiedziałam, bo miałam to na studiach, że włosy po ciąży mogą wypadać. Znałam też cykl wzrostu włosów i metody ich pielęgnacji ze względu na zajęcia na uczelni oraz szkolenia na IPL. Ale wiesz jak to jest ! Teoria o wypadaniu włosów, teorią a jak dopada Ciebie ten problem w prawdziwym życiu to zaczynasz zgłębiać wiedzę. Czy to tylko Tobie się tak dzieje i czy są jakieś sposoby żeby to powstrzymać i zadajesz sobie to pytanie. Dlaczego ja ? Dlaczego nie sąsiadka z pod piątki? Przecież Ona ma 5 włosów na krzyż, brak następnych nie zrobił by jej różnicy.
Pocieszę Cię lub zasmucę, w zależności od tego czy sąsiadkę lubisz czy nie jeśli Ona jest w ciąży to po porodzie prędzej czy później włosy też zaczną jej wypadać, bo to normalne. Ale wróćmy do początku.
Włos. Ten piękny długo przez nas zapuszczany, albo często ścinany. Zbudowany jest z białka zwanego keratyną. Część włosa, którą widać nazywamy łodygą, ta która jest ukryta w skórze nazywana jest korzeniem lub cebulką. Zdrowy człowiek, ma między 100 tyś a 150 tyś włosów na głowie czyli aż 200 do 300 włosów na 1 cm2, dużo prawda? Włosy na zdrowej skórze głowy rosną nieustannie przez 2 – 7 lat po czym wypadają. Po tym czasie ten mieszek włosowy odpoczywa przez 3 miesiące i cykl się powtarza (anagen -faza wzrostu włosa). Z wiekiem cykl włosa się skraca. Włos rośnie krócej i szybciej wypada.
CZYNNIKI USZKADZAJĄCE WŁOSY
Wyjdę tu trochę poza przestrzeń po ciążową i wymienię Tobie najczęstsze czynniki uszkadzające włosy a są nimi:
- Światło i słońce czyli promieniowanie ultrafioletowe. Dlatego też zostały wymyślone szampony, mgiełki i odżywki z filtrami UV. Można też po prostu założyć na głowę chustę czy czapkę, aby chronić głowę i włosy.
- Woda- słona i chlorowana. Zwłaszcza chlorowana bardzo uszkadza nie tylko łodygę włosa, ale też jego cebulkę.
- Zbyt częste mycie głowy szamponami silnie oczyszczającymi skórę głowy. Takie szampony mogą otwierać łuskę włosa i go wysuszać, oraz uszkadzać keratynę włosa. Najlepiej korzystać z takich szamponów rzadko, a na codzień używać szamponów do włosów delikatnych i suchych.
- Suszenie włosów suszarką. Ciepłe powietrze wysusza włosy, ale jak z kolei suszyć włosy w zimie? Niektóre osoby kładą się spać w mokrych włosach z owiniętym ręcznikiem na głowie, lub pozostawiają włosy do wyschnięcia.
- Zabiegi upiększające włosy: Farby – na bazie amoniaku lub jego pochodnych, rozjaśnianie. Trwałe ondulacje – niszczenie naturalnych struktur wiążących włókna keratynowe i i utrwalanie ich w nowej konfiguracji.
- Związywanie włosów zbyt ciasno (ciasne kucyki, koki). Czy wiesz, że od tego możesz łysieć? Takie wiązanie włosów powoduje osłabienie cebulek włosa.
- Intensywne czesanie i szarpanie włosów na mokro. Włosy są wtedy bardziej podatne na uszkodzenia. Ja w tym miejscu polecam Tobie szczotkę Tangle Teezer, która nie wyrywa włosów jak inne szczotki i nie ciągnie ich. Używam ją od wielu lat czesząc włosy moich dziewczynek, możesz ją kupić np. tu klik.
GŁÓWNE CZYNNIKI POWODUJĄCE WYPADANIE WŁOSÓW
Leki. Mogą czasowo wpłynąć na wypadanie włosów m.in cytostatyki, środki obniżające odporność (metotreksat, cyklofosfamid), niektóre pochodne witaminy A. Leki podawane w chorobach tarczycy mogą wpłynąć znacząco na jakość i gęstość włosów. Niektóre leki podawane przy narkozie także mogą spowodować wzmożone, przejściowe wypadanie włosów.
Choroby. Zwłaszcza infekcje zakaźne przebiegające z gorączką, oraz niektóre choroby układowe i skórne. W infekcjach zakaźnych wypadanie włosów następuje między 2 a 4 miesiącem od infekcji.
Stres. Długotrwały stres i nadpobudliwość mogą prowadzić do łysienia lub wzmożonego wypadania włosów. Uważa się także, że jednym z czynników łysienia plackowatego jest także wzmożone działanie układu nerwowego.
Dieta. Źle zbilansowana lub za bardzo restrykcyjna (głodzenie się) może prowadzić do wypadania włosów. Zwłaszcza dieta uboga w białko (keratyna też jest białkiem) może na początku spowodować wypadanie włosów a potem łysienie. Długa, restrykcyjna dieta może spowodować także anemię (niedobór żelaza). Anemia z kolei prowadzi do m.in wypadania włosów.
Fryzura. Tak ,tak – zbyt ciasne wiązanie włosów w gumkę może okresowo spowodować pogaszenie jakości włosa i ich wypadanie. Taki więc ścisłe koki, kucyki – fajne, ale pozwól też czasem włosom odpocząć.
Hormony. Są najczęstszą przyczyna wypadania włosów u kobiet. Estrogen, który jest naszym głównym hormonem płciowym jest ważnym czynnikiem regulującym cykl wzrostu włosa. Kiedy stężenie tego hormonu spada włosy zaczynają wypadać. Stężenie estrogenu wacha się przy zaburzeniu cyklu miesiączkowego, w czasie przyjmowania i odstawiania tabletek antykoncepcyjnych, w okresie menopauzy oraz miedzy 2 a 12 mc. po urodzeniu dziecka, czyli w czasie w którym większość mam karmi piersią. Natomiast jeśli nie karmisz piersią to także włosy będą wypadać, bo samo karmienie nie jest czynnikiem powodującym wypadanie włosów, jest nim wyżej wymieniony hormon.
Codziennie wypada około 100 włosów, jest to norma. Jednak w ciąży cykl wzrostu włosa zostaje zatrzymany na fazie w której obecnie się znajduje. Jeśli jakieś włosy zostały w fazie anagenu czyli fazie wzrostowej włosa – nie wypadają, ale też nie rosną w ogóle lub znacznie wolniej niż normalnie. Włosy w ciąży są przez to znacznie bardziej gęste. Dlatego też kiedy po porodzie cykl włosa powraca do normy to nadrabia wypadanie włosów, które nie wypadły przez całą ciążę (łatwo policzyć – około 100 włosów dziennie przez około 40 tygodni = mnóstwo włosów do wypadnięcia). Wygląda to tak jakby wypadało ich za dużo i wtedy większość kobiet wpada w panikę, że zaczyna łysieć. Takie wypadanie włosów może trwać nawet do roku czasu ! Po tym czasie właśnie następuje stabilizacja hormonów i cykl wzrostu włosa wraca najczęściej do normy.
Nieprawidłowa praca tarczycy, a więc zaburzenie pracy tarczycy także w dużym stopniu wpływa na jakość włosa. Włosy są cieńsze, szorstkie i zaczynają wypadać. Częstym zjawiskiem jest teraz tak zwane hashimoto po ciążowe. Czyli niedoczynność tarczycy, która ujawnia się dopiero po ciąży. Dlatego też jeśli czujesz się zmęczona, senna, twoja skóra jest szorstka, a włosy wypadają to może to świadczyć o niedoczynności właśnie. Zrób test z krwi na hormon tarczycy, a wszystko będzie jasne.
Łysienie typu męskiego- androgenowe. W tego typu łysieniu i wypadaniu włosów zwiększa się stężenie hormonów androgenowych lub obniżenia estrogenu. Najczęściej wiąże się to z zaburzeniami cyklu miesiączkowego lub menopauzą. U mężczyzn ten typ łysienia spowodowany jest działaniem androgenu na mieszek włosowy (jego zwiększoną podatność na ten hormon).
Wiek. Nie tylko skóra starzeje się z wiekiem. Komórki włosów także. Włos jest coraz gorzej ukrwiony i odżywiony. Zmniejsza się także ilość substancji budulcowych dla włosów co powoduje ich przerzedzenie.
METODY LECZENIA ŁYSIENIA i WSPOMAGAJĄCE ODRASTANIE WŁOSÓW
Wizyta u lekarza. Pierwsze co powinnaś zrobić jeśli martwisz się o stan swoich włosów to wybrać się do lekarza dermatologa lub trychologa. Lekarz dermatolog sprawdzi stan skóry głowy, oraz jeśli to konieczne skieruje Ciebie na badania krwi (najczęściej są to : badania tarczycy, badania stężenia hormonów lub wykazujące czy w organizmie nie brakuje żelaza lub innych pierwiastków). Trycholog również zbada skórę głowy oraz całą łodygę włosa i cebulkę.
Dieta. Jeśli wypadanie włosów jest związane z nieodpowiednią lub zbyt restrykcyjną dietą to wystarczy zmienić swoje przyzwyczajenia jedzeniowe. Najważniejsza jest dobrze zbilansowana dieta czyli dostarczanie dużej ilości witamin i składników mineralnych do organizmu, bo włosy też tego potrzebują. Jeśli natomiast Twój problem z wypadaniem włosów jest związany np. z hormonami to zmiana nawyków żywieniowych, pomoże Tobie na zdrową skórę, ale nie zmniejszy wypadania włosów.
Leczenie farmakologiczne. Najczęściej stosowanym lekiem w łysieniu jest minoksydyl, wciera się go w skórę głowy. U kobiet z łysieniem androgenowym stosuje się leki (robione na receptę) w postaci do wcierania na skórę głowy z estrogenem. Natomiast u kobiet w okresie menopauzy pomocna jest hormonalna terapia zastępcza. Oczywiście terapie hormonalne nie są zalecane w czasie ciąży i karmienia piersią, chyba że lekarz postanowi inaczej.
Suplementy diety i witaminy. W aptekach jest wiele różnych substancji na zagęszczenie włosów lub na zachamowanie ich wypadania m.in metionina, cystyna, wit B, żelazo, cynk, biotyna. Można też znaleść preparaty złożone, zawierające kilka substancji, które mniej lub bardziej wspomagają porost włosów.Wśród takich suplementów znajdziesz także takie dedykowane w czasie karmienia piersią.
Kosmetyki. Szampony, maski, pianki kosmetyczne w czasie karmienia piersią i ciąży mogą być stosowane bez obaw. Nie zagraża to w żadnym stopniu życiu dziecka. Kosmetyki, które trafiają na półki sklepowe muszą spełniać wszystkie normy bezpieczeństwa i być bezpieczne dla konsumenta. Takie produkty najczęściej stosowane są przejściowo, gdy stan włosa się pogarsza. Najbardziej popularnym składnikiem na wypadanie włosów jest amineksil. Poprawia on ukrwienie włosów i działa przeciwzapalnie. Amineksil dostępny jest np: w kuracjach aptecznych Vichy Aminexil lub L’Oreal Aminexil kuracji przeciwdziałająca wypadaniu włosów. Aby nie być gołosłowną zapytałam o opinię L’Oreal czy można stosować również ich kurację z aminexilem w czasie karmienia piersią i w ciąży.
“Ado, wszystkie nasze kosmetyki, w tym kuracja Vichy Aminexil, spełniają najwyższe standardy jakości i bezpieczeństwa oraz są tworzone w ścisłej zgodności z obowiązującymi w tym zakresie wymogami prawa Unii Europejskiej, dlatego każdy produkt, zanim trafi na rynek, musi przejść rygorystyczne badania zawartych w nim składników oraz całej formuły, by zapewnić maksimum bezpieczeństwa stosowania przez konsumentów, także w okresie ciąży oraz tuż po nim. Nie ma przeciwwskazań do stosowania kuracji w okresie karmienia piersią.“∼L’Oreal
Tu od razu napiszę, że amineksil jest pochodną minoksidylu, ale nie ma jego właściwości, nie jest więc uważany za cząsteczkę leczniczą (minoksidyl jest) a produkty (kosmetyki), które go zawierają, są środkami do higieny ciała , nie są lekami.
Masaże. Są niezastąpione, kiedy włosy zaczynają wypadać z powodu stresu czy braków witaminowych lub przez zbyt mocne wiązanie włosów. Masaże podczas mycia włosów, wcierek czy kładzenia odżywki pobudzają krążenie w skórze głowy, oraz pomagają składnikom aktywnym lepiej zadziałać.
Gabinet dermatologiczny.
Mezoterapia skóry głowy. Prowadzona w gabniecie lekarskim opiera się często o czynnik wzrostu czyli peptyd naśladujący działanie naturalnych substancji regulujących cykl włosa. Czasem podawane są koktajle witaminowo-odżywcze w skórę głowy lub robi się zabieg z osoczem bogatopłytkowym PRP.
Lampa LED. Zabieg polega na naświetlaniu (określoną długością fal i mocy) komórki cebulek włosa i w ten sposób stymuluje się i pobudza włosa do szybszego wzrostu.
Chirurgiczne leczenie łysienia. Tu dostępnych jest także wiele rozwiązań. Mikroprzeszczepy. Pobieranie zdrowych cebulek i przeszczepianie ich w miejsce, gdzie włosów nie ma. Z innych metod istnieją także: plastyka płatami skóry owłosionej, wycinanie skóry łysiejącej, plastyka z wykorzystaniem ekspandera. O metody te warto spytać się chirurga plastycznego, ale wykonywane są one wtedy, gdy inne metody po prostu zawodzą.
SUBSTANCJE CZYNNE, SUPLEMENTY DIETY, ZIOŁA NA WYPADANIE WŁOSÓW W CZASIE CIĄŻY I PODCZAS LAKTACJI
O przygotowanie tej części poprosiłam Magdalenę Stolarczyk dr nauk farmaceutycznych i mamę 3 dzieci. Uważam, że jej wiedza na temat substancji leczniczych, suplementów diety oraz ich bezpieczeństwa podczas laktacji i w ciąży jest niezastąpiona. Dr Magda prowadzi bloga, warsztaty (m.in warsztaty dla dzieci “Leki to nie cukierki”) i szkolenia dla farmaceutów. Na blogu www.farmaceuta-radzi.pl porusza wiele zagadnień związanych z zażywaniem leków w czasie karmienia piersią, tak więc z ogromną radością po dawkę wiedzy na ten temat Cię tam zapraszam.
ADA: Magda mam wiele zapytań o wypadanie włosów i suplementy oraz produkty, które w czasie laktacji można zażywać, o ile na kosmetykach się znam, to na temat leków wolałabym się nie wypowiadać, dlatego uważam, że jesteś najbardziej odpowiednią osobą, która odpowie na tę nurtujące czytelniczki pytania.
ADA: Czy istnieją substancje czynne lub suplementy dostępne w aptece na wypadanie włosów dla kobiet karmiących piersią? Czy są one bezpieczne?
DR. MAGDA: W aptekach dostępne są różne produkty lecznicze lub suplementy diety wskazane do stosowania w przypadku wypadania włosów.
Jeżeli zaś chodzi o wypadanie włosów po porodzie – to po pierwsze i najważniejsze to jest normalne (niestety) a po drugie stosowanie jakichkolwiek preparatów w czasie laktacji powinno być zawsze ograniczone do minimum. Najlepiej stosowanie takich produktów skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Owszem na aptecznych półkach dostępne są suplementy diety rekomendowane dla kobiet w okresie laktacji i te mogą być bezpiecznie w tym okresie stosowane. Zawierają one witaminy i składniki mineralne, które mogą być stosowane w czasie laktacji i które mogą korzystnie wpływać na stan włosów.
Dr MAGDA : Bardzo dużo pytań dostaję o biotynę i możliwość stosowania jej w okresie laktacji.
Biotyna w normalnie rekomendowanych dawkach jest bezpieczna do stosowania w czasie laktacji. Natomiast jeżeli chodzi o stosowanie dużych dawek biotyny – to brak jest danych na temat ewentualnego oddziaływania na dziecko. Podstawową zasadą przy stosowaniu leków czy suplementów diety w czasie laktacji jest, aby stosowane preparaty miały udokumentowaną skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w czasie laktacji. Biotyna w dużych dawkach nie ma udokumentowanego bezpieczeństwa stosowania w okresie karmienia piersią.
W aptekach dostępne są także preparaty zawierające surowce roślinne, polecane właśnie w przypadku wypadania włosów. Takie preparaty zawierają między innymi ziele skrzypu polnego.
Ziele skrzypu polnego wykazuje działanie moczopędne, odtruwające, przeciwzapalne, regulujące przemianę materii, oraz ze względu na zawartość krzemionki wpływa korzystnie na stan skóry, paznokci i włosów. Czy stosowanie ziela skrzypu polnego jest bezpieczne w czasie laktacji? I tu znowu odwołam się do podstawowej zasady stosowania leków czy suplementów diety w czasie laktacji. W okresie karmienia piersią można stosować te substancje, które mają udokumentowane bezpieczeństwo stosowania w czasie laktacji. W takim razie czy ziele skrzypu polnego ma udokumentowane bezpieczeństwo stosowania w czasie laktacji – nie do końca. Tak naprawdę brakuje danych na temat ewentualnego przenikania substancji czynnych ziela do pokarmu kobiecego i jego oddziaływania na dziecko karmione piersią. Większość klasyfikacji nie opisuje bezpieczeństwa stosowania skrzypu w okresie laktacji.
Wg portalu e-lactancja.org ziele skrzypu zaliczane jest do kategorii high risk probable. Do tej kategorii zaliczane są substancje lecznicze określane jako mało bezpieczne, które mogą powodować umiarkowane i poważne działania niepożądane u dziecka karmionego piersią lub mogą wpływać na proces laktacji.
ADA: Jeszcze jedno pytanie czy minoksydyl może być używany w ciąży albo przy karmieniu piersią na porost włosów?
DR. MAGDA: Rzeczywiście w aptece dostępne są preparaty do stosowania na skórę zawierające w swoim składzie minoksydyl. Minoksydyl stosowany miejscowo rozszerza naczynia krwionośne, stymuluje naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu i pobudza porost włosów. Po podaniu miejscowym ok 1-2% całkowitej dawki miejscowo stosowanego minoksydylu jest wchłaniane ogólnoustrojowo.
Jeżeli chodzi o okres ciąży to:
- Aktualna klasyfikacja Prof. Briggsa określa minoksydyl jako związek, dla którego dostępne są ograniczone badania na zwierzętach i sugerują one pewne ryzyko dla dziecka. Dane te są ograniczone i na ich podstawie nie można określić, czy związek ten jest bezpieczny czy nie do stosowania w czasie ciąży
- Stosowanie preparatów zawierających minoksydyl w czasie ciąży należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem.
Jeżeli chodzi o okres laktacji to:
- Wg kategorii ryzyka laktacyjnego Prof. Hale’a Minoksydyl zaliczany jest do kategorii L3 czyli do leków prawdopodobnie bezpiecznych w czasie laktacji. Do kategorii L3 zaliczane są: substancje lecznicze, dla których nie istnieją kontrolowane badania na grupie kobiet karmiących piersią, ale ryzyko niepożądanego działania leku u karmionego piersią dziecka jest możliwe, substancje lecznicze, dla których badania wykazały tylko minimalny niezagrażający efekt niepożądany oraz nowe substancje lecznicze, które nie mają przeprowadzonych odpowiednich badań. Jednocześnie autorzy tej klasyfikacji wskazują, że przy stosowaniu miejscowym minoksydylu na skórę ryzyko przenikania związku do pokarmu kobiecego i ewentualnego oddziaływania na dziecko karmione piersią jest niewielkie.
- Aktualna klasyfikacja Prof. Briggsa określa minoksydyl jako związek prawdopodobnie kompatybilny z karmieniem piersią.
- Portal e-lactancja.org określa minoksydyl (stosowany miejscowo) jako zgodny z karmieniem piersią, jego stosowanie nie stanowi ryzyka dla dziecka karmionego piersią i dla procesu laktacji.
- Stosowanie preparatów zawierających minoksydyl w okresie laktacji należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem.
Moja Droga mam nadzieje, że ten obszerny artykuł, który opracowywałam dla Ciebie przez kilka dni i którego częścią jest także Dr Magda (www.farmaceuta-radzi.pl) będzie dla Ciebie pomocny. Jeśli masz w gronie znajomych; kobietę w ciąży, przyjaciółkę po porodzie to podziel się z nią tym artykułem – napewno będzie Tobie za to wdzięczna.
Źródła:
- Dr. Maria Noszczyk, “Medycyna Piękności”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016r.
- Marie – Claude Martini “Kosmetologia i Farmakologia skóry” Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007r.
- LNE 3/2017, maj-czerwiec.
- LNE 5/2017 wrzesień-październik.
- Dr Farmacji Magdalena Stolarczyk ( część o suplementach diety, substancjach czynnych oraz o minoksydyku w czasie ciąży i laktacji) www.farmaceuta-radzi.pl)